بررسی تغییرات فصل پذیری و ناهنجاری های بارش فصلی در ایران طی دوره ۱۹۷۷ الی ۲۰۰۶

تغییر اقلیم و پیامدهای آن از مهم ترین موضوعات زندگی بشر در دهه های اخیر است. تغییر در توزیع درون سالانه بارش و فصل پذیری می تواند نمودی از تغییر اقلیم باشد. علاوه بر آن تغییر در فصل پذیری و تاخیر یا تقدم بارش های فصلی برای تصمیم گیری های کلان در زمینه های کشاورزی و هیدرولوژی تاثیرزیادی دارد. در پژوهش حاضر برای بررسی چگونگی توزیع درون سالانه بارش به صورت کمی، ابتدا شاخص فصل پذیری و همچنین ناهنجاری های نرمال شده بارش فصلی در 33 ایستگاه سینوپتیک در سراسر ایران محاسبه و چگونگی توزیع مکانی و فصل پذیری ایستگاه ها در ایران مطالعه و سپس روند تغییرات آن طی دوره 1977 الی 2006 با استفاده از آزمون من-کندال بررسی شده است.نتایج نشان می دهد که ایستگاه گرگان در جنوب شرق دریای خزر کوچکترین و ایستگاه بندرعباس در جنوب و کنار خلیج فارس بزرگترین فصل پذیری را دارند. طی دوره آماری مورد بررسی در اغلب ایستگاه ها تمایل به تمرکز بارش در بعضی ماه های خاص وجود دارد (روند افزایشی تنها در سه ایستگاه معنی دار است). از طرفی بیشینه فصل پذیری در اغلب ایستگاه ها پس از دهه 1990 در ایران مشاهده شده است. روند ناهنجاری های بارش فصلی در هر چهار فصل در مناطق شمال غربی منفی است اما در مناطق مرکزی و غربی روند تغییرات ناهنجاری ها در اکثر ایستگاه ها مثبت است. بیشترین تعداد روند معنی دار مربوط به فصل زمستان است.